زندگانی امام حسن عسکری(علیه‌السلام) (کتاب)

«باقر شریف القرشى» نویسنده معاصر عراقى، مجموعه‌اى از زندگانی ائمه (علیهم‌السلام) را به زبان عربى تألیف کرده که همه آنها با عنوان «حیاة الامام ...» آغاز مى‌شود. از این جمله، کتابى درباره حیات امام حسن عسکرى (علیه‌السلام) است که توسط سید حسن اسلامى با عنوان «زندگانی امام حسن عسکری (علیه‌السلام)» ترجمه شده است.

ویژگیها و محتوای کتاب

ویژگى این مجموعه و از جمله کتاب حاضر، تتبع فراوانى است که مؤلف انجام داده و به منابع بسیارى مراجعه کرده است. این منابع، منحصر به کتب تاریخ و حدیث یا فقط منابع معتبر نیست؛ همانگونه که به مآخذ کهن و دست اول اکتفا نکرده و آثار متأخران را نیز دیده است. نام این منابع در پاورقى‌ها ذکر شده است. همچنین منابع وى در فرقه‌اى خاص منحصر نشده و کتب شیعه و سنى را دیده است. از این رو ارجاع به منابع متعدد و متنوع از ویژگى‌هاى دیگر آثار این نویسنده است.

از خصوصیات دیگر کتاب، تنوع در عناوین است. مؤلف همه موضوعات و مباحث مربوط به زندگى یک امام را به خوبى گزارش کرده و عنوانى خاص براى هر یک قرار داده است. لذا تنوع تیترها و سرفصل‌ها در دستیابى خواننده به زندگى هر امام مؤثر است.

پس از بیان شرح کاملى از زندگى هر امام و نگاه دیگران به جایگاه آن حضرت، روایات منقول از آن امام در موضوعات مختلف را به تفصیل نقل کرده و گاه بخش قابل توجهى از یک مجموعه را به این روایات اختصاص مى‌دهد.

کتب و آثار منسوب به ائمه (علیهم‌السلام) نیز بخش دیگرى از این مجموعه‌ها را تشکیل مى‌دهد. همچنین در هر مجموعه به تفصیل از یاران و راویان ائمه نام برده و شرح حال مختصرى از آنان ارائه مى‌دهد. مؤلف به شرح حال امام و یارانش اکتفا نکرده و از اوضاع دوران معاصرش نیز سخن مى گوید.

باقر شریف تلاش کرده از تحلیل و اظهار نظر درباره روایات فروگذار نکند و بخصوص در مواردى که یک خبر با مسلّمات تاریخى و گاه با اصول مذهبى شیعه سازگار نیست به بررسى آن بپردازد.

به رغم دقت و تحقیق مؤلف، به نظر مى‌رسد در مواردى هم به قلم‌فرسایى و توضیح واضحات دچار شده و هم نگاه غالب سنتى در آثار مربوط به ائمه (علیهم‌السلام) را از دست نداده و جنبه جمع‌آورى کتاب بیشتر آشکار شده است. چنانکه در خصوص معرفى اصحاب و راویان، به ذکر نام آنان بسنده شده و بررسى کافى انجام نشده و مشترکات تفکیک نشده‌اند.

مترجم در این اثر، متن عربى روایات و متون مهم را آورده و از ذکر نام منابع در پاورقى‌ها غفلت نکرده است.

منابع

• ویکی نور